bij mijn zus in Esch

Zondag, een schitterende zonovergoten dag met een temperatuurtje van zo’n graad of 8. Mijn zus Henriette en haar man Mart hebben ons uitgenodigd om mee uit te gaan rijden met hun paard en koets rondom de schitterende omgeving van Esch.

Ik sowieso niet zo’n held om mijn leven in de handen van een schoonbroer te leggen, ben gaan googlen naar zijn ervaring en vind zowaar een artikel in het Brabants Dagblad van 18-4-2009, zodat ik me geen zorgen hoef te maken.

De prachtige rit verloopt ook voorspoedig, het paard luistert nauw en reageert beter als het gaspedaal van m’n Saab. Wat echter moeilijk went is een signaal vanaf de bok dat naar mijn mening steeds te laat komt. Want op het moment dat de koetsier (in dit geval dus mijn zwager) “bukken” roept, zwiept er een tak rakelijks over zijn gebogen hoofd en raakt me natuurlijk recht in mijn gezicht omdat ik te laat mijn hoofd buig. Het is de koetsier niet gelukt om me dit niet te laten gebeuren, en ik verdenk hem dus van opzet. Voor de rest is het een heel aardige man.

De iPhone heeft dienst gedaan als fototoestel, vandaar de kwaliteit.

Het artikel uit het Brabants Dagblad sluit ik hierbij in:

ESCH – Het serene geklikklak van merrie Medusa in hartje Esch verstomd zodra een bestelbusje als een dolle achterop komt rijden.

Duidelijk geval van onvoldoende ver vooruit kijken. De chauffeur trapt vol in de rem als hem duidelijk wordt dat de koets van KNHS-instructeur Mart van de Leur met leerlinge Anke van Dam op de bok eerder bij een wegvermalling is. Even verderop duikt een andere bus stapvoets de berm in. “Kijk, zo kan het ook”, reageert Van de Leur met een hand in de lucht. ” Altijd even gebaren hè, als teken van dank.”

Het is ‘m al meerdere lentes een doorn in het oog: de naar zijn idee onnodige onwetendheid en ergernis over paarden – onder het zadel of voor de koets – die weer op de openbare weg opduiken. Met wederzijds respect is er ruimte zat, zo stelt de 59-jarige instructeur uit Esch, in het dagelijks leven actief in vastgoedbeheer en advies. “De nadruk zou moeten liggen op de vraag hoe we ons samen door deze drukke wereld bewegen. We moeten elkaar de ruimte geven, kan makkelijk.” Ook anno 2009. “Waarom zouden paarden niet meer in het verkeer thuishoren? Mensen vinden het leuk om te zien dat er nog koetsen rijden.”

Hij ziet het van twee kanten mis gaan. Ruiters die het niet zo nauw nemen met de regels en overige weggebruikers die niet doorhebben dat een paard een vluchtdier is met angst voor het kleinste geluid zoals een heggenschaar of tuinsproeier. Even iets anders dan een auto of fiets. “Ze beseffen niet dat het een levend dier is dat een pasje opzij kan zetten bij een stoplicht. En dat dus je auto kan raken als je te dichtbij stopt.”

Van Dam (15): “Het is lastig om in te schatten hoe mensen op je reageren. Of ze weten dat je voorrang hebt als je van rechts komt. Sommigen toeteren als ze er snel langs willen, maar hebben niet door dat een paard daarvan kan schrikken. Ik reageer daar niet op. Ja, af en toe boos kijken.”

“Mensen die toeteren of overlast geven houd je altijd. Daar moet je gewoon geen aandacht aan schenken”, stelt Van de Leur, die niet schroomt om de hand ook in eigen boezem te steken. “Ik heb ruiters zien galopperen tussen een groep wandelaars met honden. En natuurlijk zitten er ook mensen bij die géén richting aangeven, net als in de auto. Ruiters hebben ook een verantwoordelijkheid te nemen. Afstand houden en er rekening mee houden dat veel mensen bang zijn voor paarden.”

Een verplicht rijvaardigheidsbewijs is volgens hem niet de oplossing. “Zoiets is een enorme stap. En duur bovendien. De kwaliteit van de opleidingen moet omhoog, dat wel.” Het huidige ruiter- of koetsierbewijs is een keuze, geen plicht, en bestrijkt met onder meer verzorging en ziekte een veel breder gebied dan alleen het gedrag op de openbare weg.

Voor een wijziging van wet- en regelgeving, zoals de Nederlandse paardensportbond KNHS momenteel bekijkt, loopt Van de Leur evenmin warm. “Kost veel tijd en ik vraag me af of het zin heeft. Op het fietspad rijden zou ik bijvoorbeeld afraden. Het is er smal en hinderlijk voor fietsers. Ga gewoon op de weg rijden. Niet in de berm maar duidelijk op de eigen weghelft. Daardoor zullen automobilisten eerder snelheid minderen. Geduld en weten hoe het werkt, dan moet het goedkomen.”

Hoe te handelen
Tips voor ruiters en koetsiers op de openbare weg: draag een veiligheidshoofddeksel en eventueel reflecterende rijkleding, rijd gecontroleerd en neem geen risico, geef het veranderen van richting tijdig aan en geef andere weggebruikers de ruimte.

Tips voor overige weggebruikers: matig je snelheid, houd afstand, maak geen onnodig lawaai (losliggende lading, ineens gas geven, claxonneren), geef een groep ruiters de gelegenheid om bij elkaar te blijven, niet plots remmen en houd in de gaten of ruiter of koetsier een signaal afgeeft.